Вечар у "Прэзыдэнт-гатэл╕"
Папулярны к╕нагерой Казадое? бы?, як вядома, зацятым празаходн╕кам ╕ таму называ? мясцовую гасьц╕н╕цу "Атлянтыка" на заходн╕ манер - гатэлем "Аtlantic". У навачаснай Маскве ?сё навокал працята тлятворным казадое?ск╕м духам, вэстф╕льская тля апанавала гарадзкую тапан╕м╕ку, ╕ вось ужо гасьц╕н╕ца зь м╕лагучным ╕ пал╕тычна вытрыманым назовам "Кастрычн╕цкая" пераназваная ? "Рresident-Hotel". Перад гэтым самым гатэлем я й па?ста? золк╕м л╕стапада?ск╕м адвячоркам, сьц╕скаючы ? потнай руцэ запрашэньне на дыпляматычнае прыймо.
Патрап╕ць у гатэль было справай нялёгкаю. Давялося до?га ╕сьц╕ ?здо?ж жалезнага паркану, як╕м бы? абгароджаны "Р-H", а потым стаяць у чарзе ля КПП, дзе трое маладых м╕л╕цыянта? спра?джвал╕ дакумэнты ? тых, хто пну?ся ?б╕цца ? гатэльнае нутро. Акурат перада мной стаял╕ кабеты далёка ?жо не бальзака?скага веку й мужчына Бальзакавага выгляду, у як╕м я пазна? былога брэжне?скага сьп╕чрайтэра Аляксандра Я?генав╕ча Бов╕на. Як потым высьветл╕лася, ╕ кабеты, ╕ былы сьп╕чрайтэр, ╕ а?тар гэтых нататак ╕шл╕ на адну ╕ тую ж ╕мпрэзу.
Фае гатэлю - па-расейску разьлеглае ╕ па-савецку ня?тульнае, - кал╕ ╕ магло чым ураз╕ць, дык гэта сваёй публ╕кай, што сно?далася сюды-туды, з флегматычнай абыякавасьцю паз╕раючы на шэрыя гатэльныя сьцены. Пры гэтым тольк╕ адз╕н мужчына - цыбаты й дарэшты схуднелы - выя?ля? халерычнасьць. Мужчына стая? пасярод фае, гаман╕? з падхорц╕стым шатэнам ╕, к╕даючы захопленыя поз╕рк╕ на неверагодна то?стую мурынку, маха? рукам╕ й штораз па?тара?: "Колосаль!"
З г╕морай гатэльнага за?сёдн╕ка я падня?ся на друг╕ паверх, агледзе?ся ╕ пачу? знаёмы голас: - Господин Винченц!
Вокл╕ч так╕ мог належаць тольк╕ аднаму чалавеку ? сьвеце - сакратару альбанскай амбасады Л╕гору Цулуфэ, не старому яшчэ, але спрэс с╕вому мужчыну, зь як╕м мы тройчы, па-альбанску, абнял╕ся.
- Si jeni? [Як маешся?] - выдыхну? мне на вуха сакратар амбасады ╕ тут жа, ужо па-расейску, весела запыта?ся: - Как там поживает писатель Черницкий?
У 1994 годзе сп.Цулуфэ прыяжджа? да нас у Наваполацак на л╕таратурную канфэрэнцыю, ╕ там, падчас сябро?скай бяседы, яго ?раз╕л╕ творчыя магчымасьц╕ згаданага п╕сьменьн╕ка. Мушу адысьц╕ ад асно?най тэмы ╕ згадаць той зада?ны ╕, па нашых мерках, звышбанальны эп╕зод. Так╕м чынам: Аляксандар Чарн╕цк╕ таго вечару спазьн╕?ся на бяседу, падбег да нашага стала, ╕ я, зразумела, нал╕? яму штрафную шклянку. Творца яе кульну?, нечым закус╕?, падсе? да другога стала, а альбанск╕ госьць, як╕ сядзе? побач, таропка паправ╕? гальштук ╕ прыкметна захвалява?ся.
- А что будет с этим господином? - спыта?ся госьць пасьля хв╕л╕ны одуму.
- З к╕м? З Чарн╕цк╕м? - не зразуме? я ╕ аз╕рну?ся: творца ? гэты час куля? чарговы к╕л╕шак. - А што зь ╕м пав╕нна стацца?
Сп.Цулуфэ зь лёгкай пан╕кай уваччу з╕рну? на пустую шклянку, ╕ я зразуме? прычыну ягонай трывог╕. П╕сьменьн╕к Чарн╕цк╕, ва ?я?леньн╕ альбанскага госьця, адным махам вып╕? сьмяротную дозу.
- Черницкий творит... всем смертям назло, - паведам╕? я, ц╕снучы Л╕гораву руку, мы засьмяял╕ся, ╕ Л╕гор, аз╕рну?шыся, махну? рукой: - Jorgo, eja kёtu! [Ёрга, хадз╕ сюды!]
╤ вось я ?жо ц╕сну руку знакам╕таму альбанскаму паэту ╕ перакладн╕ку, а ? недалёк╕м м╕нулым дысыдэнту Ёргу Блацы. Як ╕ мног╕я сумленныя людз╕ ? Альбан╕╕, паэт зазна? смак турэмнай пол╕?к╕, а потым до?г╕х дваццаць шэсьць гадо? працава? рознарабочым на ?дарных будо?лях.
- Ёргу за пераклады Пушк╕на расейск╕ ордэн дал╕, - за?важы? Л╕гор, ╕ паэт незадаволена скрыв╕?ся - ён в╕давочна не люб╕? рэклямы.
У гэты момант хтосьц╕ крану?ся майго локця.
Гэта бы? А.Я.Бов╕н.
- От души поздравляю, - прамов╕? былы сьп╕чрайтэр, прымаючы мяне за альбанца, пац╕сну? руку, ╕ я з удзячнасьцю к╕?ну? галавою.
28 л╕стапада альбанцы адзначаюць сваё гало?нае сьвята - Ditё e Flamurit - Дзень Сьцяга. Менав╕та таго дня ? далёк╕м ужо 1912 годзе ╕х кра╕на стала незалежнаю, ╕ альбанская амбасада ? Маскве штогоду ладз╕ць з тае нагоды дыпляматычнае прыймо. Супрацо?н╕к╕ амбасады два разы запар прысылал╕ мне запрашэньне, але ехаць не выпадала, ╕ вось, нарэшце, я стаю ? зырка асьветленай зал╕ ╕ рукаюся з сп.Вукаем - Надзвычайным ╕ Па?намоцным паслом Альбан╕╕ ? Расейскай Фэдэрацы╕ ╕, па сумяшчальн╕цтве, у Рэспубл╕цы Беларусь.
- Zoti Mudrov nga Bjellorusia [Спадар Мудро? зь Беларус╕], - выгукну? за маёй сьп╕най супрацо?н╕к амбасады; я прыкла?ся да рук╕ высокай белатварай кабеты - жонк╕ пасла - ╕ мелькам агледзе? залю.
Заля ?ражвала. У цэнтры яе, праця?шы высокую столь, пнул╕ся ?гору нейк╕я нетутэйшыя расьл╕ны; дзесьц╕ ?вышын╕ цвыркал╕ птушк╕ ╕ гучэла музыка - ╕нструмэнталка з "Порг╕ ╕ Бэс"; на друг╕м канцы зал╕, пасярод ╕мправ╕заванай бэтоннай сажалк╕, струмен╕? фантанчык, ╕ некальк╕ кабета? неадры?на глядзел╕ ? ваду, выглядаючы, в╕даць, акварыюмных рыбак. Але што найбольш ураз╕ла, дык гэта да?жэзны стол: ён стая? па пэрымэтры зал╕, ╕ яго сэрв╕ро?ка ╕ндукавала ? памяц╕ ╕мя б╕блейскага Бальтазара. Як я за?важы?, каньяк на стале - каньячныя бутэльк╕ стаял╕ ро?ным шыхтом з дыстанцыяй у мэтар - бы? альбанск╕, а в╕но - францускае.
Пакуль я л╕чы? бутэлечныя рыльцы, мяне ╕зно? узял╕ за локаць.
- Вы из Белоруссии? - невысокая жанчына ? дэкальтаванай сукенцы - вочы крыху затуманеныя, грудз╕ крыху прывялыя - бл╕снула асьляпляльна-белым╕ зубам╕. - У меня в Минске столько знакомых, столько знакомых... Вы знаете, нас с вами никому не разъединить. Мы одно целое, - кабета ?схвалявана перавяла дых ╕ шматабяцальна пасьм╕хнулася.
- Так ужо ╕ н╕кому, - за?важы? я ? адказ ╕ тут жа дада?: - А ваш муж?
Кабета сумелася ╕ працяла мяне саркастычна-ацэньваючым поз╕ркам, затрыма?шы вочы на тым месцы, дзе пачынаюцца ног╕.
- Мужчины всегда всё не так понимают, - прамов╕ла дэкальтаваная незнаёмка ╕ падалася глядзець рыбак.
Добрую чвэрць гадз╕ны я блука? па зал╕, чакаючы ?рачыстай частк╕, ╕ раптам убачы?, што ?се навокал, уключаючы ╕ пасла, падымаюць чарк╕ ╕ пад высокай стольлю гучыць альбанскае "Gёzuar!" [Будзьма здаровы!]
- Господин Винченц... что ж ты стоишь? - паэт Ёрга Блацы пакла? мне далонь на плячук, падвё? да стала. - Знакомьтесь... учёный-археолог Демосфен Будина. С 1961 года живёт в Москве.
Я знаёмлюся з археолягам, ╕ ён нал╕вае ? к╕л╕шк╕ па кропл╕ бурштынавага каньяку.
- Приехал в Москву молодым человеком, женился на русской, а когда Никита с Энвером разругались - остался в Союзе, - паведам╕? сп.Будз╕на ╕ зно? напо?н╕? чарк╕.
- А кал╕ б вярнул╕ся?
Суразмо?ца мо?чк╕ махну? рукой ╕ нагбом, зус╕м па-расейску, кульну? чарку.
Каб перавесьц╕ размову ? ╕ншае рэчышча, я пац╕кав╕?ся альбанскай археалёг╕яй, ╕ сп.Будз╕на з натхненьнем ста? апавядаць пра антычныя гарады, як╕я яму давялося раскопваць, пра матэрыяльную культуру ╕л╕ра?, пра так званую баг╕ню Бутрынта - старажытнагрэцкую скульптуру, знойдзеную ? Альбан╕╕ ╕тал╕йск╕м╕ археолягам╕, а потым, як бы м╕ж ╕ншым, спыта?:
- Вы москвич?
Пачу?шы, што я зь Беларус╕, стары археоляг неяк адразу пасураве? ╕ не?прыкмет адышо? убок.
Зрэшты, без суразмо?цы я не заста?ся.
- Дарма ваш Лукашэнка абдыма?ся зь М╕лошав╕чам,- прамов╕? на дз╕?най мешан╕не расейск╕х ╕ альбанск╕х сло? мужчына, як╕ стая? поруч. - Я прафэсар Прышц╕нскага ?н╕вэрсытэту, займаюся пал╕талёг╕яй ╕ мушу сказаць: гэтыя абдымк╕ карысьц╕ Беларус╕ не прынясуць.
Я адказа? прафэсару, што з названым╕ асобам╕ ня маю ан╕чога супольнага, мы вып╕л╕ па чарцы ╕ закус╕л╕ чырвонай рыбай.
Публ╕ка разьняволена ╕ давол╕ гучна гаман╕ла, ╕ сярод гэтага гаманкога збою прыкметна вылуча?ся каржакаваты маладзён у клятчастым п╕нжаку. Маладзён гаман╕? гучней ад астатн╕х ╕, падобна, бы? паважанай асобай - усе навыперадк╕ ╕мкнул╕ся зь ╕м вып╕ць.
- Хто гэта? - запыта?ся я ? прафэсара.
Накольк╕ я зразуме? з адказу, гэта бы? касавар, к╕ра?н╕к буда?н╕чай ф╕рмы, якая працуе ? Маскве па кантракце.
- Gani! - крыкну? прафэсар, ╕ маладзён аз╕рну?ся.
- Mё lejoni t`ju prezantoj me mikun nga Bjellorusi [Дазволь табе прадстав╕ць сябра зь Беларус╕...] - пачу? я з прафэсарск╕х вусна?, ╕ той, каго кл╕кал╕ Ган╕, наструнена пераб╕?: - Lukashenko? - Прафэсар ╕зно? загавары?, але таропка - я разабра? тольк╕ адно слова "opozitё", - ╕ маладзён палагадне? з твару.
Спыта?шы - на якой мове я разма?ляю, Ган╕ нал╕? мне по?ную чарку ╕ на добрай расейскай мове пача? казаць, што нам, альбанцам ╕ беларусам, ня варта "ваяваць" з ЗША ды астатн╕м цыв╕л╕заваным сьветам.
- Альбан╕я свойчас паваявала, - выдыхну? разам з каньячным духам маладзён, - ╕ без штано? засталася.
Прафэсар на знак згоды к╕?ну? галавой ╕ паляпа? спакрэв╕ча па плячы, ма?ля?: не чытай лекцый, людз╕ прыйшл╕ на сьвята.
Ган╕ ?зя? мой нататн╕к, зап╕са? нумар тэлефону.
- Будзеце ? Прышц╕не - зван╕це. Прыму, як роднага брата.
Наступным╕ ма╕м╕ суразмо?н╕кам╕ был╕: а?тар "Г╕сторы╕ Альбан╕╕" Арш ("Дзякуй Лукашэнку - ён адз╕ны ня здрадз╕? нашаму братэрству"); маладая альбанская паэтка М╕рэля Спах╕? ("Якуб Колас - гэта ваш?"); рэдактарка альбанскай рэдакцы╕ радыёстанцы╕ "Голас Расе╕" Л╕л╕я М╕лько ("Перакладз╕це на беларускую мову Ёрга Блацы. У яго папросту ген╕яльныя вершы"); нарэшце, маско?ск╕ мастак А?ген Молака?, творы якога экспанавал╕ся ? Альбан╕╕ ("Прыходзьце за?тра на Кузьнецк╕ - пагледз╕цё мае новыя рэчы").
Разма?ляючы з мастаком, сьп╕най адчу? нечы пагляд. Кабета, што мела процьму знаёмца?-менчуко?, глядзела ? мой бок, а поруч зь ёю то?кся яшчэ нехта, апранены ? шчыгульны "дыпляматычны" гарн╕тур. Гэты "нехта" не?забаве апыну?ся каля мяне.
- Вы из Минска? Я слышал ваш разговор с господином Будиной и захотел с вами познакомиться.
- А вы, в╕даць, з ФСБ? - запыта?ся я, кульну?шы апошн╕ к╕л╕шак, ╕ "нехта" дарэшты ня?пэ?неным голасам прамармыта?: - С чего вы взяли?
Напятае ма?чаньне перарва? зал╕в╕сты жаночы сьмех. Тыя самыя кабеты, як╕х я сустрэ? на КПП, в╕сел╕ на шы╕ Л╕гора Цулуфэ ╕, пераб╕ваючы адна другую, гукал╕: - Л╕гор, дай я цябе пацалую!
Сакратар амбасады пры гэтым пачува? сябе н╕якавата. Дый дз╕ва што - у ягонай напа?мусульманскай кра╕не жанчыны, ды яшчэ сталага веку, на шыях у чужых мужо? ня в╕снуць.
- Мяне ж адз╕н альбанец пакаха?, студэнт пятага курсу, - паведам╕ла, з настальг╕чным прыдыханьнем, адна з кабета?, - п╕са? потым л╕сты, а я не адказала.
- Работали когда-то в Албании, - патлумачы? сп. Цулуфэ, адб╕?шыся ад заляцаньня?, ╕ працягну? мне торбу з пляшкай альбанскага каньяку: - Выпьешь за наше здоровье...
Ля шатн╕ мяне пераня? усё той жа фацэт у шчыгульным гарн╕туры.
- Адресок свой всё-так╕ дайте.
Я даста? нататн╕к, сьпехам нап╕са?: "гор. Минск, пр-т ген. Булак-Балаховича... М.А.Стрекопытову", адда? "адресок" фацэту ╕ выйша? з гатэлю.
Знадворку гула, сьвяц╕ла агням╕ ╕ сьмярдзела выхлапным чадам Вял╕кая Як╕манка - адна з цэнтральных маско?ск╕х вул╕ц. Каб пазбыцца замарачнага шуму, я завярну? у завулак ╕ ?зьб╕?ся на гран╕тную набярэжную. Тут было суц╕шна ╕ прыцемна; па рацэ плы? серабрысты шарон, ╕ жо?тыя адб╕тк╕ л╕хтаро? сьвятлявым╕ аф╕юрам╕ варушыл╕ся ? цёмнай вадзе. Праваруч грувасьц╕лася нейкая цёмная гаргара - прыгледзе?шыся, я пазна? цэрэтэле?ск╕ помн╕к Пятру, - а леваруч, на тле нэонавай заран╕цы, напятым╕ струнам╕ зьв╕нел╕ ванты Крымскага мосту.
Рака з урачыстай павольнасьцю праплывала м╕ма, н╕чога не патрабуючы, н╕ аб чым не шкадуючы. Яна была ?васабленьнем жыцьця, якое таксама плыло некуды ╕ ? цёмных глыб╕нях якога прыв╕дным╕ аф╕юрам╕ сьвяц╕л╕ся рэдк╕я радасьц╕. Я рушы? уздо?ж гран╕тнага парапэту, прыстасо?ваючы крок да мернага булькаценьня 0,7-л╕тровай пляшк╕, ╕ тольк╕ тады зразуме?, што гэтая пляшка - эстафэта, перададзеная прадста?н╕ку самай затурканай кра╕ны Э?ропы, - ╕ бронзавы Пятро, кол╕шн╕ гаспадар тутэйшых мясьц╕н, пагрозьл╕ва глядзе? мне ?сьлед, пукатым вокам сьв╕друючы цемру.
viperson.ru
http://gw.lingvo.minsk.by/nn/2000/51/15.htm
